TÜRKİYE'DE SOL NE KADAR GÜDÜK?

www.100ler.com’un bu haftaki anketi TÜRKİYE’DE SOLUN 100’Ü de bir seçenekler listesi olmaksızın başladı; hafta boyunca gelen önerilerle 59 unsurdan oluşan bir liste ortaya çıktı. Hiç kuşkusuz Türkiye’nin solu böyle küçük bir listeyle toparlanabilecek kadar güdük değil, ama bir haftada ziyaretçilerden ancak bu kadarı derlenebildi; nitekim mesela en azından günümüz Türkiye solunun en kafa adamlarından Doğan Avcıoğlu listede hala yok. Keza bir insanın solcu olup da, kendi kültürel yükselişinin en azından en renkli unsurlarından biri olarak Can Yücel’i,Hasan Hüseyin’i, Attila İlhan’ı hatırlamadan geçivermesi eşyanın tabiatına aykırı. Keza listede günümüzün en meşhurları arasında sayıbileceklerden bir tek TKP’li yok.

Mevcut 59 figürlük listenin başını, ilk günden itibaren, Behice Boran çekmeye başladı. Onu dikkat çeken bir biçimde Doğu Perinçek ve Nazım Hikmet izledi. Hafta tamamlandığında ilk 10 şöyle sıralanıyordu:

Behice Boran
Halkevleri
Nazım Hikmet Ran
Doğu Perinçek
Mahir Çayan
Deniz - Yusuf - Hüseyin
İbrahim Kaypakkaya
Zülfü Livaneli
Aziz Nesin
Yılmaz Güney

Behice Boran’ı 1. sıraya yerleştiren katılımcının, selefi, efsane Türkiye İşçi Partisi'nin lideri, Türkiye’nin “güleryüzlü sosyalisti” Mehmet Ali Aybar’ı hatırlamakta zorlanması da anlaşılması kolay olmayan bir “ilgililik”. Aynı türden bir zorluk da, Aybar’ın hatırlanamamasına karşılık, esasen bir öğrenci lideri olan Sinan Cemgil’in “daha kolay hatırlanması”.  

İkinci 10’daki figürlerin arasında sadece 2 oy farkı var; şöyle sıralanıyorlar:
Uğur Mumcu

Sinan Cemgil

Mihri Belli

İsmail Cem

Mehmet Ali Aybar

Hikmet Kıvılcımlı

Devrimci Yol

Dev-Sol

Kemal Türkler

Cumhuriyet Gazetesi

Listenin devamında, Türkiye’de Solun 100’ü başlığı altında zikredilen şu figürler de dikkat çekiyor:

Kanlı 1 Mayıs 1977

Köy Enstitüleri

Bahçelievler Katliamı

Fikir Kulüpleri Federasyonu

Mamak Cezaevi

Devrimci Doğu Kültür Ocakları

Diyarbakır Hapishanesi

Yeni haftanın anketi İNGİLİZ’İN 100’Ü. İngiliz / İngiltere dendiğinde aklınıza ne geliyor, neleri hatırlıyorsunuz, bu konuda başlık olarak ne biliyorsunuz? Yine liste yok. Liste katılımcıların önerileriyle oluşacak.

NE NURSİ NE GÜLEN İLLE DE KISAKÜREK...

Doğrusu hiç aklıma gelmemişti “islamcı” dendiğinde Mevlana’nın veya Hacı Bektaş Veli’nin hatırlanacağı. Bir hayli şaşırdım. Anketin üzerindeki “bu anketin gerekçesi ne, neyi arıyor” sorusuna yanıt olacak şekilde koyduğum nota yolun ortasında ek yapmak ihtiyacı hissettim. Fakat “ek” bile genel akışı değiştirmedi.
Halen “Allah Allah” nidası kafamda yankılanmaya devam ediyor. Çünkü bu algı biçimi, yaşanmakta olan gerçekliğin idrakinde ve ona bağlı olarak verilen tepkide de bir “gerçeklik ve gerçekdışılık” dengesizliğini işaret ediyor: Yani mesela mevcut siyasilerin, genç cumhuriyete ve Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e karşı kendilerine ekmek yaptığı islamla, esasen iyi insan olmayı öneren ve Allahsızların dahi aksine bir şey söylemeye yeltenmeyeceği Mevlana ve Hacı Bektaş Veli aynı terazinin kefeleri. Buna samimi olarak inanan insanlar, bana öyle geliyor ki, en naif tanımıyla, cehennemin yollarını döşeyen iyiniyetliler; bu dünyanın hiç farkında değiller. Daha gerçekçi bir bakış açısıyla konuşacak olursak, meşhur “koyunlar”, işte bu grup insan olsa gerek. Çünkü bunlar okuma yazma bildikleri gibi, internet kullanıyor ve 100ler.com’un anketine dahi ilgi duyuyor...
Veya küçük sayıların bir oyunuyla karşı karşıyayız.
Veya ben yeterince açık ifade edemedim neyi görmek istediğimi...
Her neyse...
Boş liste ile başlayan Türkiye’de İslamcı’nın 100’ü anketi, süre tamamlandığında, her gün birkaç yeni isim eklenerek 62 seçenekli bir hale geldi. Bu süre zarfında 63 katılımcı 667 seçenek tıkladı. Ortaya çıkan tabloya göre, Türkiye’de islamcı dendiğinde ilk akla gelen isim, 40 tercih ile Necip Fazıl Kısakürek. Onu 37 tercihle Milli Gazete Yazarı Mehmet Şevket Eygi izliyor. 3. Sırada, 34 oy almış olan İstiklal Marşı’nın yazarı, büyük şair Mehmet Akif Ersoy var.
Bu popüler isimlerin peşinden Mevlana Celalettin-i Rumi 33 oy ile geliyor.
Görece faaliyetlerini “entellektüel” alanda görüp değerlendirebileceğimiz bu isimlerin arkasından, daha günümüze yakın isimlerin geldiğini görüyoruz:
5. Sıradaki isim, yayınlandığı dönemde çok ses getiren İslam'a Göre Cinsel Hayat adlı kitabın yazarı Ali Rıza Demircan.
Onun 2 oy arkasından, 32 oyla, İskenderpaşa Cemaatini derleyip toparlayan Mehmet Zait Kotku geliyor.
Günümüzün televizyon starlarından biri diye tanımlayabileceğimiz Adnan Oktar –nam-I diğer Adnan Hoca- 31 oy almış; 7. sırada.
Bu isimleri bilen ve öne çıkaran anket katılımcıları, her nasıl oluyorsa, Said Nursi’yi bu kadar arkada, 8. sırada sayabiliyorlar; 29 oy alabilmiş. Hayretlik tablo o kadar enteresan ki, halen, Türkiye’yi ele geçirdiği ve gizlice yönettiği söylentileri sağır sultanın bile malumu olan Fetullah Gülen ilk 10’a girebilmiş değil…
Zaman Gazetesi Yazarı Ali Bulaç ile “kompileye kurban giden” meşhur milletvekili Şevki Yılmaz, Türkiye bir yana, bir nevi bir dünya yıldızı ününe sahip olan Fetullah Gülen’den önde sayılmışlar www.100ler.com anket katılımcıları tarafından…
9. sırada İsmailağa Cemaati var.
10. sıradaki isim, Hacı Bektaş Veli!..
Buna karşılık, günümüz “islamcı” hareketinin en baba isimlerinden, İBDA-C’nin halen hapis yatan lideri Salih Mirzabeyoğlu’nu hatırlayan yok. Faili meçhul cinayetleriyle ünlü Hizbullah 27. sırada yer bulmuş ama öldürülen lideri Hüseyin Velioğlu’nu bilen yok; sadece 2 oy çıkmış. Velioğlu’nun halefi konumundaki, Edip Gümüş’e 2 oy veren de aynı kişiler olsa gerek. Kubilay’ın katillerinden Derviş Mehmet’i hatırlayan da yok.
Katılımcılar Fetullah Gülen, Recep Tayyip Erdoğan, Abdurrahman Dilipak, Menzilcilerin lideri Mehmet Raşit Erol ve Vakit / Akit gazetesini 13 oyda bir araya getirmişler.
23 ve 24. sıradaki Necmettin Erbakan ile Hüseyin Üzmez 12’şer puanla ortaklar.
11 puan da Korkut Özal ile Cemalettin Kaplan’ı bir araya getirmiş.
İslamcı sıfatına uygun görülen, modern zaman örgütlerinin başını, 5 kişinin oy vererek 34. sıraya getirdikleri MÜSİAD çekiyor… İstanbul İlim Kültür Vakfı, TUSCON ve İŞHAD’ı pek bilen yok; sadece 2 oy alabilmişler.
Bu anketin verdiği resmin netleşmesi için çok daha fazla katılım gerekiyor.
Fakat sadece bu kadarı bile bir radyo programı için çok cazip bir tablo gibi göründü bana.
Yeni haftanın anketi de boş listeyle başlayacak: TÜRKİYE’DE SOLUN 100’Ü. Türkiye’de “sol” dendiğinde neleri hatırlıyorsanız, boş listeye önerin.
 

TARIHIN YILDIZI HZ. MUHAMMED, GÜNCELIN EINSTEIN

Einstein ve Yunus Emre, haftalık anketimiz En Etkili 100’ün en etkilileri olarak aynı tıklama sayısıyla haftayı bitirdiler.  
Fatih Sultan Mehmet, ikinci sırada onları izliyor.
İsa ve Muhammed Peygamberler ile Mevlana aynı tıklama sayısı ile 3. sırayı paylaşıyorlar.
Hemen arkalarında Karl Marx var.
Kristof Kolomb, Leonardo da Vinci, Shakespeare ve Hz. Ali, beşinci sıranın ortakları.
Onların arkasında uzun bir ortaklar listesi var: Aristoteles, Darwin, İbni Sina, Konfiçyüs , Mimar Sinan , Nasrettin Hoca ve Sigmund Freud 6. sırayı paylaşıyorlar.
7. sırada daha uzun bir liste var: Abraham Lincoln, Büyük İskender, Descartes, Galileo, Kanuni Sultan Süleyman, Lenin, Martin Luther, Beatles  ve Nuh Peygamber aynı sıradalar.
8. sıra da az kalabalık değil: Attila, Beethoven, Gandi, Hz. Musa, Mao, Marco Polo, Napolyon Bonaparte, Platon, Thomas Edison.
Haftalık anket katılımcılarının 9. sıraya yerleştirdikleri “en etkili” isimler şöyle: Alexander Graham Bell, Bertolt Brecht, Cengiz Han, Henry Ford, Hitler, Pasteur, Elvis Presley, Amadeus Mozart.
Ve 10. sıranın sahipleri, Adam Smith, Barbaros Hayrettin, Buda, Deli Petro, Gutenberg, Hz. Ömer, İsaac Newton, Jean Jacques Rousseau, Julius Sezar, Makyavelli, Mete Han, Pablo Picasso, Simon Bolivar, Vasco de Gama, Voltaire.
Hafta içinde en parlak atağı, 1. sıranın ortaklarından Enistein yaptı.
“En Etkili” sıfatına uygun görülebilecek nitelikte sadece 2 kadın bulunmasına dertlenen bir katılımcı çıktı. Bu değerlendirmeden sonra listeye 3 en etkili kadın önerilmişse de, son anda eklendiklerinden, listede varlık gösteremediler.
“RTE valla şaka değil” şeklinde gelen öneri, sadece 2 oy alabildi.
Hafta boyunca verilen oylar, www.100ler.com’un 2915 tıklama ile oluşmuş büyük listesinde büyük bir değişiklik yapmadı: 10. sıradaki Einstein, 9’daki Nasrettin Hoca ile yer değiştirdi.
İlk 8, Hz. Muhammed, Hz. İsa, Hz. Nuh, Mevlana, Hz. Musa, Yunus Emre, Konfiçyüs ve Fatih Sultan Mehmet şeklindeydi ve öyle kaldı.
Yeni haftanın anketi, yeni açılmış bir başlık olan TÜRKİYE'DE İSLAMCININ 100'Ü. Kuruluşundan bu yana laik Türkiye cumhuriyetine hasım olmuş ve onun yerine islamı bir alternatif olarak seçen ve sistemi o yönde değiştirmeyi hedef alan anlayışın temsilcisi, yansıtıcısı, taşıyıcısı olarak gördüğünüz isimleri ve örgütleri, boş listeye önerin; liste boş değilse, size uyan seçenekleri tıklayın

KOMŞULARIN HEPSİ ÇEKSİN GİTSİN, KUZEYLİLERİ İSTİYORUZ!

Haftanın Anketi “Komşu Ülkenin 100’ü”, ortaya koydu ki, Türkiye hiçbir komşusundan hoşlanmıyor ve sınırını paylaşmak istemiyor, hatta mümkünse Türkiye’den çok uzaklara gitsinler, göze görünmesinler istiyor.

Vatandaş, memleket sınırlarını İslam ülkeleri ve biri hariç Türk devletleriyle de paylaşmak istemiyor. Buna karşılık, özellikle soğuk iklim ülkelerine karşı sıcak hisler besliyor, sınırlarında neredeyse tamamen onları istiyor.

Haftalık anketin sonuçlarına göre, Türkiye mevcut 7 komşusunun (Suriye, Irak, İran, Ermenistan, Gürcistan, Bulgaristan ve Yunanistan) –“en fazla tercih” sırasıyla-
Finlandiya,
İsveç,
Kanada,
Norveç,
Azerbaycan -veya İspanya-,
Danimarka –veya Hollanda veya Japonya-
ile değiştirilmesinden çok memnun olacak.

Haftaya başlarken, listenin ilk 10 sırasında
İsveç,
Norveç,
İsviçre,
Danimarka,
Macaristan,
Polonya,
Slovakya,
Azerbaycan,
Japonya ve
Türkmenistan vardı.

Haftalık oylama, yaklaşık 1850 tercihle oluşmuş büyük listenin ilk 10’unda herhangi bir değişiklik yapmadı. Buna karşılık Finlandiya 16’dan 11’e, Kanada 19’dan 13’e ilerledi.

Eski listenin “beni hiç alakadar etmiyorlar bağlamında yaklaşılan” son 10’unda dikkati çeken tek hareket, haftaya 87. sırada giren İsrail’in 100’e kadar ittirilmiş olması; İsrail’e 1 tek oy dahi çıkmamış.

Mevcut komşularımız nerelerdeler sorusunun cevabı da şöyle –parantez içindeki sayılar, haftanın bitiminden sonraki yerlerini gösteriyor:
Yunanistan 24 (22)
İran 37 (37)
Ermenistan 48 (51)
Bulgaristan 50 (63)
Gürcistan 63 (67)
Suriye 74 (75)
Irak 78 (89)

Halkın yakınında bulunmasını istediği tek islam ülkesi var, o da aynı zamanda Türk cumhuriyeti olan Azerbaycan.  Onun dışında, en çok yaklaşmasına izin verilen İslam ülkesi, 33. sıradaki Mısır; onu 35. sıradaki Pakistan izliyor. 37’de İran, 57’de Birleşik Arap Emirlikleri var. BAE ile aynı puana sahip Suudi Arabistan 62’de.

Türk devletleri nerelerdeler sorusunun yanıtı ise şöyle: Azerbaycan 8, Türkmenistan 10, Kazakistan 18, Kırgızistan 20, Özbekistan 21. sıradalar.

Dünyada gelişmişliği ve zenginliği simgeleyen ülkeler listenin neresinde, sorusunun yanıtı şöyle –parantez içindeki sayılar, haftanın bitiminden sonraki sıralarını gösteriyor:

Almanya 14 (16)
Rusya 26 (27)
ABD 28 (32)
İngiltere 32 (30)
Fransa 43 (54)

Yeni haftanın anketi En Etkili 100. Tarih boyunca, hayatın her düzeyde dönüşmesinde katkısı olduğunu düşündüğünüz kişileri alfabetik listeden seçeceksiniz… Halen 1. sırada Hz. Muhammed var.

İlginiz ve katkınız için çok teşekkürler.

Hüseyin Şentürk
Editör

OSMANLI HEP BÜYÜKTÜ… BİR GÜN YIKILIP GİTMİŞ!

 
Osmanlının 100 Karakteristiği, www.100ler.com’da bu haftanın anketi idi. Anketin amacı, Osmanlı Devleti dendiğinde sokaktaki insanın ilk önce neleri hatırladığını öğrenmek. Haftanın bitiminde ilk 10’a bakınca, anket katılımcılarının, Osmanlı’nın 100 Karakteristiği’ni, imparatorluk döneminde aramış oldukları görülüyor.
 
Hafta boyunca, katılımcıların oylarıyla ilk 10 şöyle oluştu (parantez içindeki sayılar büyük listedeki yerlerini gösteriyor):
 
Yeniçeriler (6),
Devşirme (9),
Lale Devri (7),
Divan Şiiri (12),
Harem (8),
Topkapı Sarayı (3),
Viyana Kuşatması (14),
Ankara Savaşı (27),
İstanbul (4),
İstanbul'un Fethi (1).

İkinci 10’luk grupta şunlar var:

Celali İsyanları (24),
Fetret Devri (19),
Mehter takımı (5),
Valide Sultan (29),
Dolmabahçe Sarayı (17),
Düyun-u Umumiye (25),
Kapitülasyonlar (13),
Yedikule Zindanları (35),
Babıali (23),
Bursa (28).

Hafta başlarken, 1412 seçmeyle oluşmuş eski listenin ilk 10’u şöyleydi (Parantez içindeki sayılar, haftalık anketteki yerlerini gösteriyor):

İstanbul’un Fethi (10),
Adalet (37),
Topkapı Sarayı (6),
İstanbul (9),
Mehter Takımı (13),
Yeniçeriler (1),
Lale Devri (3),
Harem (5),
Devşirme (2),
Süleymaniye Camii (36).

Her iki liste, son 10’da saydıkları ile benzeşiyor: “En az Osmanlı Karakteristiği” olarak niteleyebileceğimiz bu figürler arasında şunlar var:

Patrona Halil,
Mısır,
Mondros,
Trablusgarp,
Tütün rejisi,
Sarıkamış Harbi,
İstibdat,
Kabakçı Mustafa,
Tercüme Odası,
Ahilik

www.100ler.com’un, yeni haftanın anketi KOMŞU ÜLKENİN 100’Ü. Türkiye’nin komşularıyla sıcak savaşa girmesinin gündemde olduğu bir dönemde, ruhunuza sükunet verecek bir anket bu: Elinizde kes – yapıştır olanağı olsaydı, Türkiye’nin etrafına hangi ülkeleri yapıştırırdınız…